آیا ارتباطی بین مغز و امواج وجود دارد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت: بله، مغز ما همواره با انواعی از امواج سروکار دارد و به‌صورت خودکار این امواج را وابسته به شرایط و حالات مختلف، تغییر می‌دهد. این امواج مغزی بر اساس فرکانس به چند دسته آلفا، بتا، تتا، دلتا و گاما تقسیم می‌شوند و هرکدام مربوط به یک سطح بخصوص از آگاهی می‌باشد و عملکردهای ذهنی منحصر بفردی را کنترل می‌کند. در این مقاله قصد داریم به طور مختصر درمورد آنها صحبت کنیم، پس با ما همراه باشید.

امواج مغزی:

امواج مغزی تغییرات ریتمیک فعالیت‌های الکتریکی گروهی از نورون‌ها یا سلول‌های عصبی هستند. هنگامی‌که تعدادی از نورون‌ها هم‌زمان پیام‌های الکتریکی ارسال می‌کنند، تغییرات به‌صورت یک موج رخ می‌دهد، درنتیجه گروهی از نورون‌ها همگی هم‌زمان تحریک، خاموش و بار دیگر تحریک می‌شوند و با تکرار این فرآیند ما به تبادل اطلاعات با اطراف خود می پردازیم بدون اینکه اطلاعی داشته باشیم.

موج آلفا:

موج آلفا در شرایط هشیاری، آرامش درونی، آمادگی ذهنی، اندیشیدن عمیق و در حالت بسته بودن چشم‌ها دیده می‌شود. در میان تمامی امواج مغزی، موج آلفا از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا علی‌رغم زمان کوتاه آن، در این فرکانس، ضمیر خودآگاه ما خاموش شده و ضمیر ناخودآگاه ما در دسترس قرار می‌گیرد و ما می‌توانیم آن را برنامه‌ریزی کنیم. چون در این فرکانس ضمیر خودآگاه خاموش شده است، اطلاعاتی که وارد مغز می‌شوند بدون پردازش و به‌دوراز هرگونه فیلتر شدن در آن جای می‌گیرند.

موج بتا:

این موج در مواقع تمرکز، حافظه، تفکر و حل مسئله تأثیر زیادی دارد. افزایش دامنه بتا در اختلالات اضطرابی و اختلالات خواب دیده می‌شود. افزایش دامنه این موج در حالت‌های گوش‌به‌زنگ بودن شدید، زودرنجی و وسواس دیده می‌شود.

موج تتا:

نقش این موج در خلاقیت، تمرکز و حافظه نقش مهمی دارد. در افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی، افزایش غیرطبیعی دامنه موج تتا منجر به زمان واکنش کند و ناتوانی در یادگیری می‌شود. در دقایق اولیه خواب، امواج مغز بر روی موج تتا قرار می‌گیرند.

موج دلتا:

این موج دارای کمترین محدوده فرکانس در مقایسه با سایر امواج مغزی است. به‌طورکلی موج دلتا در وضعیت خواب و ناهشیاری بیشتر مشاهده می‌شود. به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت خواب عمیق ما زمانی اتفاق می‌افتد که امواج مغزی بر روی موج دلتا قرار گیرند. موج دلتا در نوزادان زیر شش ماه موج غالب است و انتظار می‌رود در شرایط طبیعی با افزایش سن از دامنه این موج کاسته شود.

موج گاما:

موج گاما بیشترین فرکانس را در مقایسه با سایر امواج مغزی دارد و افزایش دامنه آن جهت فرایند یادگیری در ارتباط با مسائل پیچیده و چندوجهی ضرورت دارد. معادلات و مسائل پیچیده ذهنی در این حالت حل خواهند شد. کار با ابزار و وسایل پیچیده نیز نیازمند فعال‌سازی این امواج در مغز است.

در آخر، نیکولا تسلا Nicola Tesla مجارستانی که مدتی هم با ادیسون همکاری کرد، گفته معروفی دارد: “اگر می خواهید راز جهان را کشف کنید به دنبال معنای واژه های انرژی، فرکانس و ارتعاش بگردید.”