بازاریابی چیست؟

پيش گفتار

احتمالا اگر شما از شخصی بپرسید بازاریابی چیست، برایتان چندین و چند تعریف ارائه می کند که شاید تمامی این تعاریف با تعاریفی که اشخاص دیگر دارند متفاوت باشد؛ این موضوع علاوه بر دانسته ها و برداشت های شخصی افراد ناشی از آن است که این واژه آنچنان واژه ی گسترده ای ست که مباحث بسیار گسترده و متنوعی را پوشش می دهد، -در اصطلاح به این واژه ها، واژه های چتری (Umbrella Term) یا ابَر واژه گفته می شود- لذا ارائه یک تعریف دقیق از مفهوم بازاریابی کار چندان راحتی نیست.

ما در این نوشتار سعی بر آن داریم که به تعریف ماهیت بازاریابی از دیدگاه متخصصین و بزرگان این حوزه بپردازیم.

مفهوم بازاریابی چیست؟

در آغاز و برای تقریب به ذهن، شاید خالی از لطف نباشد که به تعریفی ساده و عامیانه  از بازاریابی بپردازیم :

• بازاریابی فرایند مشتاق کردن مخاطبین به محصولات و یا خدمات است. این فرآیند با انجام تحقیقات بازار آغاز و با تحلیل رفتار مصرف کننده یا مشتریان، شناخت کامل خواسته ها و نیازهای بازار هدف، نگهداشت مشتریان و افزایش سهم بازار ادامه خواهد داشت.

تعریف بازاریابی از دیدگاه برخی از بزرگان این حوزه :

• فیلیپ کاتلر

فیلیپ کاتلر که او را پدر علم بازاریابی نوین می دانند و کتاب مدیریت بازاریابی او، یک منبع و مرجع معتبر برای آموزش بازاریابی ست، بازاریابی را بصورت زیر تعریف می کند :

بازاریابی، دانش و هنر کشف، خلق و ارائه‌ ی ارزش، با هدف تأمین نیازهای یک بازار هدف، همزمان با کسب سود است. بازاریابی، نیازها و خواسته‌ های تأمین نشده را تشخیص می ‌دهد؛ بازارِ آن‌ها را تعریف کرده، حجم این بازار را اندازه گیری و سود بالقوه اش را برآورد می ‌کند و مشخص می‌کند که کدام بخش از بازار را می ‌تواند بهتر تأمین کند؛ و سپس محصولات و خدمات مناسب را طراحی و ترویج  می ‌کند.

همچنین و در تعریفی دیگر ایشان این تعریف را از بازاریابی ارائه می دهند:

بازاریابی به عنوان فرآیندی مدیریتی-اجتماعی تعریف می‌ شود که به وسیله آن، افراد، گروه‌ها و سازمان ‌ها از طریق تولید، عرضه و مبادله کالا (و خدمات) با یکدیگر، به تأمین نیازها و خواسته‌ های خود اقدام می کنند.

• پیتر دراکر

پیتر دراکر یکی از بزرگ ‌ترین متفکران مدیریت در جهان است و برخی او را پدر مدیریت نوین جهان می‌دانند. وی همچنین یکی از تاثیرگذارترین افراد در شکل‌ دهی اصول و اساس تجارت مدرن است؛ و توضیحات وی پیرامون این موضوع که بازاریابی با فروش فرق می کند؛ راهنمای خیلی از افراد در حوزه ی بازاریابی می باشد.

ایشان بازاریابی را به صورت زیر تعریف می کند :

بازاریابی نه تنها مبحثی بسیار گسترده تر از فروش است، که اصلاً به یک فعالیت مشخص محدود نمی‌شود و تمام بخش‌های یک تجارت را در بر می‌گیرد. بازاریابی، کلیّت یک تجارت است که بر طبق نتیجه ی نهایی و از نگاه مشتری دیده می‌شود. بنابراین توجه و قبول مسئولیت بازاریابی باید توسط تمام بخش‌های یک سازمان انجام شود.

• رجیس مک کِنا

مک کِنا بازاریابی ست که بیشتر روش‌های بازاریابی با فن آوری را به جهان معرفی کرده است و با شرکت‌های بزرگی همچون اپل، مایکروسافت، اینتل و … در زمینه بازاریابی همکاری داشته است.

تعریف ایشان از بازاریابی در ادامه می آید که در عین کوتاهی یکی از بهترین و جامع ترین تعریف هست :

بازاریابی همه‌ چیز است.

این تعریف در واقع به ما می گوید که هرکاری که انجام می دهیم بخشی از بازاریابی ماست. هر کاری از طراحی محصول و قیمت گذاری تا تبلیغات و فروش تا حتی پاسخ دادن به تلفن و سرعت ما در حل مشکلات.

• جِی کُنراد لِوینسون

لِوینسون را پدر بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ می دانند. کتاب بازاریابی چریکی ایشان به عنوان یکی از ۲۵ کتاب برتر در زمینه کسب و کار شناخته شده است. این کتاب بیش از ۲۱ میلیون نسخه فروش داشته و به ۶۲ زبان ترجمه شده است. نظریه بازاریابی چریکی لِوینسون تاثیر زیادی بر بازاریابی داشته و در تمام دوره‌های ام‌ بی ای در سرتاسر جهان تدریس می‌شود.

حال به تعریف ایشان از بازاریابی می پردازیم :

بازاریابی هر نوع تعاملی است که تجارت شما، با هر کسی داشته باشد، که بخشی از تجارت شما نیست. بازاریابی همچنین حقیقتی است که جذاب شده است. بازاریابی این هنر است که طرز فکر مردم را عوض کنید. بازاریابی فرصتی برای شماست تا از کسب و کار خود سود کنید، شانس این است که با دیگر تجارت‌ ها در جامعه یا صنعت خود تعامل داشته باشید و فرآیندی برای ساخت روابط طولانی‌ مدت است.

• استیو داوسون

استیو داوسون  مدیر یک شرکت بازاریابی آمریکایی ست و شاید نتوان نام ایشان را در کنار نام بزرگانی که تا به حال نظریاتشان را بررسی کرد بیاوریم، ولی با این وجود تعریفی بسیار زیبا و جالب از بازاریابی انجام داده اند که گفتنش خالی از لطف نیست :

بازاریابی محصولاتی هستند که باز نمی‌گردند و مشتریانی هستند که باز می‌گردند.

چیزی که در این تعریف حائز اهمیت می باشد، تاکید بر ایجاد مشتریان وفادار و یک رابطه طولانی ‌مدت، با ارائه خدمات عالی به آنهاست.

• اتحادیه بازاریابی آمریکا

اتحادیه بازاریابی آمریکا (American Marketing Association یا AMA) در تعریفی کامل و جامع که نتیجه سال ‌ها تحقیق و بررسی ست به تعریف بازاریابی پرداخته است که این تعریف تمامی بخش های بازاریابی را در بر دارد.

در ادامه با هم این تعریف را خواهیم دید:

بازاریابی آن فعالیت، و همچنین مجموعه ی موسسه ‌ها و فرآیند‌هایی است که در راستای ساخت، انتقال، رساندن و تبادل آن پیشنهادهایی انجام شوند که برای مشتری، ارباب رجوع، همکاران و در کل، جامعه، ارزشمند باشند.

• موسسه بازاریابی چارترد (CIM)

موسسه بازاریابی چارترد (Chartered Institution of Marketing) یا به اختصار CIM، یکی از تاثیرگذارترین سازمان های بازاریابی در جهان شناخته شده است و همچنین از بزرگترین مراکز جهانی در زمینه بازاریابی است و در انگلستان فعالیت می ‌کند. این موسسه بیش از ۳۵ هزار عضو و دانشجو از سراسر جهان دارد.

این موسسه به یک تعریف جامع، کامل و دقیق از بازاریابی پرداخته و در آن به این موضوع اشاره دارد که کار بازاریابی، برطرف کردن نیازهای مشتریان است. این تعریف به شرح زیر می باشد :

بازاریابی فرآیند مدیریتی که مسئول شناسایی، پیش‌بینی و برآورده کردن خواسته‌های مشتریان به روشی سودآور است.

• دکتر احمد روستا

دکتر احمد روستا استاد شناخته شده ی بازاریابی در ایران و دارای دکترای مدیریت از دانشگاه برادفورد انگلستان می باشند.ایشان را پدر علم بازرایابی نوین ایران می دانند. از وی کتاب ها و ترجمه های فراوانی پیرامون موضوعات مرتبط با بازاریابی در دسترس است.

در ادامه تعریفی کوتاه از ایشان در مورد بازاریابی آورده می شود :

بازاریابی کاربردی یعنی پاسخگویی سریع و درست به خواسته های بازارها از طریق مبادله مطلوب و روابط پایدار.

نتیجه گیری :

در این نوشتار سعی کردیم مهم ترین تعریف هایی که از بازاریابی شده است را جم آوری کنیم و چیزی که از تمامی این تعریف‌های بازاریابی به نحوی برداشت می شود این است که بازاریابی باید نیاز و خواسته مشتری را بشناسد و آن را فراهم نماید  و صد البته، اینکه کار بازاریابی چیزی بیشتر از فروش صرف است.

آیا این مقاله توانست به شما کمکی بکند و آیا توانست نیازهای شما را رفع کند؟؟

جواب های خود را از طریق بخش نظرات با من و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید

و در صورت داشتن تعریفی دیگر از بازاریابی خوشحال می شویم که آن را به ما هم بگویید.