مشاوره روانشناسی| فرآیند مشاوره چگونه است؟ معرفی 4 ویژگی مشاور

همه ما خیلی از اوقات از نظر روحی مشکلاتی برایمان پیش می‌آید و به دلیل محدود بودن دانش و تجربیاتمان به همفکری با افراد متخصص احتیاج داریم.

خیلی از اوقات بروز تحولاتی در زندگی مثل قبول نشدن دردانشگاه، دور شدن از خانواده و دوستان و از دست دادن عزیزان، ما را دچار ترس، اظطراب، تردید، نگرانی و حتی بحران هایی میسازد.

موضوع بحث این مقاله از هوش ثروت، مشاوره روانشناسی است که پیشتر در کوچینگ روانشناسی به آن اشاره کردیم، و به بیان تفاوت های مشاور روانشناسی و کوچ پرداختیم؛ سعی میکنیم در این مقاله شرح بیشتری از وظایف مشاور روانشناسی را بیان کنیم.

مشاوره روانشناسی باید چه توانایی هایی داشته باشد ؟

1.توانایی تجزیه و تحلیل و شناخت مسائل.
2.برخورداری از فکر خلاق و نو آوری.
3.توانایی تصمیم گیری در موقع بحران.
4.توانایی تحمل انتقاد، خشم، بی اعتنایی.
5.توانایی ایجاد ارتباط موثر با دیگران.

اهداف مشاوره چیست؟

مشاوره به صورت فردی یا گروه اهداف مختلفی دارند، و باید از ابتدا بدانیم که چرا به جلسات مشاوره روانشناسی مراجعه کرده ایم؟ میخواهیم چه مشکلی را حل کنیم؟ و در انتها میخواهیم به چه نتیجه ای برسیم؟ که این مشاوره ها میتواند تیمی یا فردی باشد.

مشاوره فردی

هدف مشاوره روانشناسی در مشاوره فردی، افزایش سازگاری فردی است و در نهایت باعث میشود تصمیم که در تصمیم گیری منطقی باشد، و با امکانات شخصی خود و جامعه اطراف خود سازگار تر باشد.

مشاوره گروهی

اما در حالی که مشاوره گروهی یک تجربه اجتماعی است که موانع رشد آن ها در یک گروه ایمن و مطمئن بررسی میگردد مشاوره گروهی بین چند نفر است که با یکدیگر تبادل نظر میکنند و مشکلاتی که وجود دارد را حل میکنند.

فرآیند مشاوره روانشناسی چیست؟

1. فرایند افتتاح یا گشایش

یکی از مهمترین بخش ها تعامل با بیمار خود است که میتوانید بیمار خود را به درستی بشناسید و با آن ها تعامل برقرار کنید و همچنان بیمار شما با شما احساس راحتی کند.

این مرحله اولین قدم شما برای نفوذ به دنیای درون و احساسات بیمار است؛ اگر نتوانید کار خود را خوب انجام دهید، بیمار با شما همکاری نداشته و صحبت های درونی خود را با شما در میان نمیگذارد.

2. فرایند درک و شناخت

در مرحله اول باید شما از بیماربه شناخت برسید، شما گذشته او را شناخته و نگرانیهایش را رفع خواهید کرد.

و در این مرحله از فرآیند مشاوره روانشناسی،با هم اهداف خود را مشخص کرده و توقعات خود را تعیین خواهد کرد؛ به این معنی که خواهید فهمید الان در چه موقعیتی قرار دارید، باید چه اقداماتی انجام دهید و قصد دارید به کجا برسید؟

3. مرحله درک

این مرحله بسیار مهم است، زیرا بیماری که تحت فشار های شدید روحی و روانی قرار دارد به مشاوره روانشناسی، نزد تراپیست پناه آورده و توقع درک شدن دارد.

همدردی خود یک مهارت است و مشاوران روانشناسی باید در این کار خبره باشند، تا مراجعه کنند حس راحتی بیشتری باآن ها داشته باشد و صحبت راجب خود را بیهوده نداند.

4. مداخله

فرایند مداخله، یکی از بهترین تکنیک های خوب مشاوره است که به رشد شما در کنار بیمار خود کمک میکند.

5. کشف مشکلات

در ادامه فرآیند مشاوره روانشناسی، مشاور باید از صحبت های مراجعه کننده علت ناراحتی و مشکلات را کشف کند.

برای حل یک مشکل شما باید علت و معلول را ریشه یابی کنید، آنگاه متوجه خواهید شد که باید از چه راه و روشی برای درمان بیمار استفاده کنید.

6. کسب قدرت برای ایجادراه حل های خود

قدرت بخشی به بیمار ، به معنای آماده کردن به تمام پاسخ ها برای او نیست؛ بلکه قدرت بخشی یعنی اینکه شما به عنوان مشاور خوب به آن ها کمک خواهید کرد و راه حل درست را پیش پای آن ها بگذارید.

یک مشاور باید چه توانایی هایی داشته باشد؟

گفتیم که چطور یک مشاور باید فرآیند مشاوره روانشناسی را به پایان برساند، پس یک مشاور باید ویژگی هایی داشته باشد تا بتواند کار خود را درست انجام دهد؛ در ادامه به برخی از این ویژگی ها میپردازیم:

1. گوش دادن/ مشاهده کردن

گوش دادن یکی از با ارزش ترین روش های مشاوره درمانی است این مورد را میتوان به سه شکل تقسیم کرد :

1.توجه

توجه داشتن یک توانایی حضور فیزیکی در کنار بیمار است؛ یعنی توجه کاملی باید به آن ها داشته و ارتباط چشمی برقرار کرده، و از زبان بدن به درستی استفاده کنید، زیرا بیشتر مکالمات روانشناس با بیمار خود، ارتباط چشمی بوده و همچنین زبان بدن در برقراری ارتباط موثر تر است.

2.گوش دادن فعال

گوش دادن فعال زمانی اتفاق میفتد که، با تمام احساس خود به مکالمه بیمار خود گوش فرا دهید و سعی کنید احساسات او را درک کرده و خود را جای بیمار قرار دهید، مثل این است که سعی کنید حسی را که او تجربه کرده برای خود تداعی کنید. گوش دادن فعال شامل: گوش دادن با بدن، قلب، گوش ها چشم و دهان است.

3.گوش دادن شفاهی است

این روال یعنی با کلماتی که استفاده میکنید، توجه به حرف های فرد را نشان دهید. نشانه های کلامی که گفته میشود، به بیمار نشان میدهد که شما دارید با دقت به حرف های او گوش میدهید؛ مانند گفتن کلماتی نظیر: ( بله) یا ( ادامه بده) و یا تکرار یک کلمه احساسی که بیمار به زبان آورده است.

2. پرسیدن سوالات

سوالات در جلسات مشاوره روانشناسی به شما کمک میکند تا شما اطلاعات بیشتری از بیمار خود کسب کنید. سوالات شما میتوانید به دو شکل باشد:

1. سوالات بسته

سوال بسته سوالی است که میتوان با ” بله” یا ” نه” جواب داده شده شود و بیشتر به کلی گویی میپردازد.

از پرسیدن سوالات بسته اغلب در جلسات مشاوره اجتناب میشود، زیرا نمیتواند منجر به شناخت بیشتر افراد شود.

2. سوالات باز

یک سوال باز برای جمع آوری اطلاعات لازم است، این سوال را نمیتوان با بله یا خیر جواب داد و از جانب بیمار توضیح کاملی دریافت خواهد کرد، و خود میتواند سوالات جزئی تری را به همراه داشته باشد.

3. انعکاس

انعکاس ها در روال مشاوره استفاده میشود تا به درستی ارتباط بیرونی با بیمار به صورت شفاهی یا غیر شفاهی شرح دهند.

4. بازتاب احساسات

انعکاس هایی که بیمار دریافت میکند، به بیمار نشان میدهد که حرف هایی که زده چقدر اهمیت داشتن؟ چقدر آز آن ها درست بوده اند؟ چقدر حرف هایشان توسط مشاور روانشناس درک میشود؟ و چقدر با او همدردی شده است؟

این موارد میتواند روحیه بیمار تاثیر گذاشته و تاثیر مثبت یا منفی روی روند مشاوره بگذارد.

5. بیان دوباره

تکرار مکرر میتواند رابطه میان بیمار و مشاوره را تقویت کند. گاهی اوقات تکرار برخی مسائل از سمت بیمار و صحبت دوباره راجب آن به حل شدن گره ها کمک میکند، به این صورت که آنقدر آن را حلاجی کرده تا بالاخره مسئله حل شود.

از سوی دیگر، تکرار برخی موارد از سوی مشاور روانشناسی، باعث میشود آن موضوع در ذهن فرد ملکه شده و تاثیر نهایی خود را بگذارد.

6. تایید

تایید نوعی از تشویق است زمانی که بیمار به سمت اهداف خود حرکت میکند و شما آن را تشویق میکنید، این چیزی است که برای او بسیار ارزشمند و والا است.

7. همدلی

همدلی یعنی اینکه شما میتوانید خود را جای او بگذارید و با او همدلی کنید. درک احساسات فرد دیگر و شریک شدن در احساساتش بسیار ارزشمند است و گاهی برخی بیماران در جلسات مشاوره روانشناسی به دنبال همین همدلی و همدردی میگردند.

8. برملا کردن اطلاعات از سوی مشاور

این مهارت ترفندی است که مشاور بخشی از اطلاعات شخصی خود را به اشتراک میگذارد و مثال هایی از زندگی خود میزند.

این ترفند برای درمان این روش بسیار موثر بوده است و در آخر این کار میتواند رابطه بهتری میان بیمار و مشاور برقرار کرد؛ به علاوه به بیمار حس بهتری دست میدهد، زیرا فکر میکند او تنها کسی نیست که به این مسئله برخورده است و میتواند راحت تر از کنار مسائل عبور کند.

تفاوت مشاوره و کوچینگ چیست؟

این روز ها خیلی از افراد به دلایل مختلف به مشاوره روانشناسی مراجعه میکنند به عنوان مثال: مشکلات احساسی، خانوادگی، کاری، استرس و اظطراب، اختلالات فکری و ….

اما خیلی از ما ها هنوز با کوچینگ آشنایی نداریم و خیلی از افراد نمیدانند تعریف کوچینگ چیست؟! در ادامه تفاوت میان مشاوره و کوچینگ گفته میشود.

تفاوت کوچینگ و مشاوره روانشناسی چیست؟

در کوچینگ شاگرد نزد استاد میرود تا در زمینه هایی که استاد موفق بوده است، از تجربیات مربی استفاده کرده و رشد کند، اینجا کوچ یا مربی به نوعی سرمشق است.

در کوچینگ مراجعه کننده بیمار نیست، بلکه شاگردی است که نزد کوچ میرود تا در فرآیند کوچینگ درباره موضوعی که خودش به آن علاقه دارد فعالیت کند، و مربی قصد ندارد او را درمان کند بلکه با همفکری و همکاری هم میخواهندروند زندگی را بهتر کنند.
در اینجا استاد تصمیم میگیرد که شاگرد چگونه رشد کند و یک چشم انداز درباره او در ذهن خودش میسازد.

در تعلیم گرفتن، شاگرد به طور مرتب از استاد خود سوالاتی را میپرسد و به یاد داشته باشید که استاد پاسخ تمامی سوالات شما را دارد؛ کوچ از شما میخواهد هم سوالاتی را از خودش بپرسید و هم شروع به سوال پرسیدن از خود بکنید. یادگیری در کوچینگ، از دل سوالات قدرتمند کوچینگ به دست می‌آید.
هم کوچینگ و هم مشاوره برای راهنمایی دادن ارزش خود را دارند، و شما هستید که باید با توجه به نوع نیازتان از مشاوره روانشناسی یا خدمات کوچینگ استفاده کنید.

سخن آخر

در این مقاله به بررسی این موضوع که چه کار هایی در جلسات مشاوره روانشناسی انجام میشود اشاره کردیم و امیدواریم دید باز تری راجع به جلسات مشاوره به شما عزیزان داده باشیم.