بیزینس کوچینگ و 9 بخش اصلی بوم کسب و کار

برای شروع و توسعه ی هر کسب و کار ابتدا باید زیر و بم های آن را بشناسید، در این مقاله از وب سایت هوش ثروت، قصد داریم درباره بوم کسب و کار یا پلن کسب و کار و مزایا و انواع آن صحبت کنیم.

بوم کسب و کار یا همان Business Model Canvas نمای کلی و خلاصه شده ای از کسب و کار شماست که بسیاری از نهاد های مالی و سرمایه گذاران شخصی ابتدا به آن توجه می کنند و پس از مورد قبول واقع شدن آن، ترجیح می دهند بیزینس پلن ارائه شده ی شما را مطالعه کنند.

بوم کسب و کار نخستین بار در کتاب خلق مدل کسب و کار توسط شخصی به نام الکساندرا استروالدر مطرح شد، و مقبولیت Business Model Canvas سبب شد که قبل از شروع بیزینس پلن، نوشتن آن تبدیل به یک ضرورت اجتناب ناپذیر شود.

بوم مدل کسب و کار چیست؟

بوم کسب و کار همان طرحی است که به صورت واضح بیان می کند قرار است یک شرکت یا استارت آپ چطور محصولاتش را تولید کند و به دست مشتری برساند، تا به درآمد زایی برسد.

بوم کسب و کار در واقع نقشه‌ی یک کسب و کار برای رسیدن به موفقیت است.

این ابزار تمام فعالیت های یک شرکت را توصیف می کند و از 9 بخش اصلی تشکیل می شود، نظیر: این که قرار است از چه طریقی محصولات و خدمات به دست مشتری برسد، چطور درآمدزایی شود و… همگی در این مدل به خوبی شرح داده می شود.

مزیت های بوم کسب و کار

1. یکی از مهم ترین مزیت های بوم کسب و کار تمرکز آن است، یعنی شرکت ها نیاز به تعریف چگونگی دریافت محصولات خود و ارسال به مشتریان را دارند و بوم مدل کسب و کار به شما در تعریف آن ها کمک می کند.

2. دومین مزیت آن واضح و مختصر بودن است، این مسئله به شما کمک می کند تا مسیر استارت آپ خود را مستند کنید تا بتوانید به راحتی آن را هم زمان با ادامه‌ی مسیر اصلاح کنید.

3. سومین مزیت، شناسایی نیازهای مشتری هدفمند است؛ بزرگترین دلیل عدم موفقیت در راه اندازی یک تجارت، نداشتن تناسب محصول و بازار است و در نهایت بوم کسب و کار به شما کمک می کند تا خطر شکست را شناسایی و یا کاهش دهید.

به علاوه با کار کردن در یک چارچوب علمی به شما این امکان را می دهد تا از آن به عنوان یک روش آزمایش شده استفاده کنید، این روش نه تنها برای مبتدیان بلکه برای نوآوری در شرکت های بزرگ نیز کارایی دارد.

9 بخش اصلی بوم کسب و کار

بوم و مدل کسب و کار (Business Model Canvas) ابزاری مدیریتی و کار آفرینانه است که به شما اجازه می دهد مدل کسب و کار خود را توصیف کرده، طراحی و اختراع کنید و یا آن را به چالش بکشید و یا در آن چرخش (pivot) ایجاد کنید.

بوم مدل کسب و کار 9 بلوک اصلی دارد که در اینجا به طور مختصر به تعریف آن ها می پردازیم.

1. بخش بندی مشتریان

اولین بلوک از بوم کسب و کار بخش بندی مشتریان یا Customer Segments است، که در این بخش شما باید مشتریان و کاربران هدف خود را لیست کنید.

مشتریان قلب هر کسب و کاری هستند و بدون مشتری سود آور، هیچ کسب و کاری دوام نمی آورد؛ بنابراین بخش بندی و انتخاب مشتریان، و راه رسم مشتری مداری در صنف مربوطه، اولین و مهم ترین بخش از بوم کسب و کار هست که باید حتما درست انتخاب و نوشته شود.

2. ارزش پیشنهادی

دومین بلوک بخش ارزش پیشنهادی یا Value Proposition است، ارزشی که شما به هر بخش از مشتریان خود ارائه می کنید.

ارزش پیشنهادی به زبان ساده به این معنی است که بیزینس و کسب و کار شما چه مزیت هایی دارد که رقبای شما از آن بی بهره هستند، و این باعث می شود که مشتریان محصولات و خدمات شما را از بین آن ها انتخاب کنند.

3. کانال ها

سومین بلوک بخش کانال ها یا Channels است، در این بخش شما کانال ها و راه هایی که از طریق آن ارزش پیشنهادی خود را به دست مشتری می رسانید لیست می کنید.

4. ارتباط با مشتریان

در چهارمین بخش از بوم کسب و کار ارتباط با مشتریان یا Customer Relationships را مورد بحث قرار می دهیم، این بخش به فعالیت هایی می پردازد که قرار است در راستای حفظ رضایت مشتری و تقویت ارتباط با مشتری انجام دهید و آن ها را لیست کنید.

در ارتباط با مشتری باید هدف از ارتباط که به سه دسته ی زیر تقسیم می شود را مشخص کنیم و برای هر سه نوع برنامه‌ی مجزا داشته باشیم. جذب مشتری، حفظ مشتری و بالا بردن فروش.

5. جریان درآمدی

در بخش جریان درآمدی یا Revenue streams شما مشخص می کنید که از چه طریقی و به چه میزان قرار است درآمد داشته باشید. یک شرکت می تواند چندین روش درآمد زایی داشته باشد که شما باید تمام آن ها را با جزئیاتی کامل و همراه اعداد و ارقام در این بخش بنویسید.

6. همکاران کلیدی

در بخش همکاران کلیدی یا Key Partner باید ارتباطاتی که به رشد کسب و کار شما کمک خواهد کرد را وارد نمایید، این بخش می تواند شامل دیگر شرکت ها، ارگان های دولتی، نهادها و… می باشد.

7. فعالیت های کلیدی

در بخش فعالیت های کلیدی یا Key Activities فعالیت هایی باید مشخص شود که طی آن شما باید برای پیشبرد یک پروژه و طی کردن مسیر آن ها را انجام دهید.

8. منابع کلیدی

منظور از منابع کلیدی یا Key Resources منابعی است که شما در طول مسیر پروژه به آنها نیاز دارید. مثل منابع مالی برای تبلیغات، حقوق کارمندان و… .

هر منبع کلیدی می تواند تحت مالکیت خود سازمان باشد یا اجاره شود و یا حتی تحت مالکیت شرکای کلیدی باشد.

9. ساختار هزینه ها

در بخش ساختار هزینه ها یا Cost Stracture شما هزینه های انجام پروژه را باید لیست کنید که عمدتا به دو دسته‌ی هزینه های ثابت (هزینه ی اجاره دفتر، حقوق کارکنان و…) و هزینه های متغیر (هزینه ی پهنای باند، تبلیغات و…) تقسیم می شوند.

بسیار مهم است که شما بتوانید ساختار هزینه ای خود رابه شکل سلیس و خلاصه شده بیان کنید.

سوالات متدوال:

سخن آخر

بوم مدل کسب و کار استراتژی و نقشه ی راه شما برای رشد و توسعه ی شغل تان است و به تمام بیزینس ها کمک می کند تاسریعتر به اهدافشان دست یابند.

از نظر سازمان کسب و کار و استارت آپ های آمریکا بیزینس مدل شاهرگ و اساس یک شرکت است، که ایده‌ی اولیه شرکت و نحوه‌ی اجرای آن را توصیف می کند، و چگونگی کسب درآمد و سود کسب و کار را مشخص می کند.

در این مقاله سعی شد تا به طور مفصل به تعریف بوم کسب و کار و مزیت های آن و همچنین شناخت 9 بلوک اصلی بوم مدل کسب و کار بپردازیم. آیا شما بوم کسب و کار خود را تهیه کرده اید؟ آماده ی شنیدن نظرات شما در این باره هستیم.